skip to navigation skip to content

Duhok: A Woman and a Leopard

0:00
Transcribed by Source Speakers Place
Masoud Mohammadirad Lourd Hanna fieldwork 2021 Bizhan Khoshavi Ahmad Duhok

Transcription

Translation

az Bīžān Xošavī ʾÀhmat,ˈ k̭uřē Šukrīyāyḕ.ˈ Šukrīyā k̭əčā pořḕ.ˈ mən av čīroka ž dādāpòř war-gətīya.ˈ Bīžān Xošavī muwāləd həzār꞊ū nahsad꞊ū nod꞊ū šàš꞊a.ˈ xalk̭ē bāžārē Duhok̭ḕ꞊ya,ˈ əž gundē Bāmařnḕ꞊ya.ˈ čīrok həndē kùrt꞊ənˈ hənd dərḕž꞊ən.ˈ dərēž nā̀-k̭amˈ sarē gohdara gēž nā̀-k̭am.ˈ
jārakē əž jārā řahmat əl day bāv-ēt gohdārā̀ˈ ṱ-gotən žənkàk̭ ha-bū l gundak̭ə galakē dī̀rˈ əṱ nāv čīyāyā̀n řā.ˈ aw꞊ū zaḷāmē xo꞊b tanḕ pēk-va ṱ-žīyān.ˈ həndak řožā zaḷāmē wē pəṭpà t-k̭ərˈ ū sarē wē gēž ət-k̭ə̀r.ˈ
žənək gala galàk̭ tahaməl dəgal k̭ər.ˈ gala galak̭ xo řā-gə̀rt əṱ-gal.ˈ lē řožak hāt bēhna zaḷāmī galak ṭàng būˈ ū bē sīč ū bē sabàbˈ sē taḷāq-ēt žənkē hā̀vētn꞊a bar꞊ūˈ got꞊ē, ‘hara māḷā bā̀bē xo.’ˈ
žənəkē žī həzrā xo k̭ər, ‘az čə̀ b-k̭am?ˈ čə nà-k̭am?ˈ kī-và bə-čəm?ˈ az žənkak̭꞊ā b tanḕˈ ət vān čol꞊ū čīyā̀ řā!ˈ dē bar꞊av kī-và čəm?’ˈ žənkē hamā řā-bū̀,ˈ p̂ārzīnkàk̭ īnā,ˈ həndak̭ nā̀n꞊ūˈ həndak̭ xārə̀n꞊ūˈ həndak̭ jə̀lkēt xo k̭ərn꞊a ṱēdā.ˈ dā sàr məlē xo꞊ūˈ žòrdā ž čīyāyē hāt꞊a xārē,ˈ dā bə-čī̀t꞊a māḷā bābē xo.ˈ
žənək ṱə řēkē dā hā̀t.ˈ ṱ-gūt꞊a xò,ˈ ‘az žənak̭ā balangā̀z!ˈ bətanē dē kī-va čə̀m?ˈ dē čāwā žə vē dārəstānē darbā̀z bəm?ˈ yā təžī daʿbā̀꞊ya;ˈ yā təžī gurg꞊ū p̂əḷəng꞊o ḥaywān-ēt gūštxòr꞊a,ˈ yēt hērəšbàr.ˈ az dē čə k̭àm?ˈ dē čāwā̀ šēm?’ˈ
žənək hēdī hēdī hāt꞊a xārḕēēˈ hatā dənyā lē bo꞊ya ṭārī̀.ˈ galak təṛsīyā̀.ˈ galak wastīyā̀.ˈ galak bərsī̀ bū.ˈ gūt꞊a xo, ‘kā dā az bən vē dārē bə-řīnm꞊a xārḕ.ˈ nānak̭ī bə-xòm.ˈ ū pəštī hīngē dast bə řēkē bə-k̭àmˈ čə̀m꞊a māḷē.’ˈ
bəřyār dā꞊ū bəčīt꞊a māḷā bābē xò.ˈ gūtī, ‘hamā har bə řēyak̭ē ha-bītə̀n,ˈ bə har hālak̭ē ha-bītə̀nˈ dē čə̀m꞊a māḷā bābē xo.ˈ hamī təštā dē bo wānā̀ bēžəm꞊o.ˈ dē mīnm꞊a l mā̀ḷā bābē xo.ˈ čētə̀r꞊a lə bar təř꞊ū mənàt-ētˈ zaḷāmak̭ī̀ k̭oˈ hamī gāvā šə mə ʿājə̀z꞊ū šə mə səl꞊ū mə təqotītən.’ˈ
žənkē p̂ārzīnkē xo và-k̭ərˈ dā nānē xo ī̀nt꞊a darē.ˈ nānē xo k̭ar k̭ə̀r k̭ar na-k̭ərˈ sībaràk̭꞊ā gala galak꞊ā ṃazən p̂əž dīyār k̭ərˈ k̭o řonahīyā hayvḕ əl bar nānē wē barza k̭ər.ˈ žənək ṭərs va ū bə larz va əl dūr xo zəvřīyā̀.ˈ
barē xo dàt꞊ēˈ p̂əḷəngak̭ē ṃazə̀nˈ ū yē xodānē dədānē ṱī̀š.ˈ ū čāvēt wī əl bar hayvē gala galàk̭ ṭaysīnˈ ū bə ṭərs dīyār ət-k̭ərən.ˈ lē paydā bò.ˈ
žənək galàk̭ bəzdīyāˈ galàk ṭərsīyā.ˈ pēt wē sə̀st būn,ˈ dastēt wē larzīyā̀n,ˈ na-ẓānī dē čə kàt꞊ūˈ čə̀ nā-katən.ˈ p̂əḷəngī gūt꞊ē, ‘ava dē kī̀-va čī?ˈ dē šə kī̀-va ət-hēyˈ dē kī̀-va řā-būrī?ˈ tu nə̀-ẓānī tu ət ʾardē mà řā-ṱ-būrī?’ˈ
žənkē꞊ē gotī, ‘balē wuḷā̀!ˈ bas hāl꞊ū masʾalēt mən avà꞊naˈ zaḷāmē mən az bardā̀m꞊ūˈ az vəřḕ kərm꞊a māḷā bābē xo.ˈ az꞊ē bə řēkē dā čəm dā b-čəm꞊a māḷā bā̀bē xo.ˈ vējā hamā haga tu žī dē mə xòyˈ dē təštak̭ī lə mə k̭ay,ˈ hamā mən bə-xò!ˈ mən xəḷās k̭a žə vḕ hayātā ʾazāb!’ˈ
p̂əḷəngī gūt꞊ē, ‘na az čə lə ta nā̀-k̭am!ˈ a t-zānəm tu yā bēčārà꞊y.ˈ bas az ē t p̂ə̀št ta řā hēmˈ dā kasak̭ čə lə ta na-katə̀n.ˈ ū da ta š hērəšēt gīyanawarā hamīyā̀ bə-pārēzəm.’ˈ
žənkē daspēkē bāwarī p̂ē nà-k̭ər.ˈ bas žənkē go, ‘dā xo mā az bāwar bə-k̭àmˈ bāwar p̂ē nà-k̭amˈ tāza ez yēt nāv dastē vānā̀ dā.ˈ hamā dā bēžm꞊ē, “bəlā!” ˈ čə az xā̀rəmˈ čə az gahā̀ndəm.’ˈ
žənək barāyīkḕ t-čūˈ ū p̂əḷəng dī̀v dā.ˈ hēdī hēdī hēdī hēdī̀ˈ qünāxā dārəstānē darbā̀s k̭ər.ˈ p̂əḷəngī gūt꞊ē, ‘az dē l p̂əšt dārak̭ē řā-wəstīyḕm,ˈ tu hara꞊t xānī̀ va!ˈ hatā tu nà-čīy꞊a꞊t xānī-vaˈ bēhnā mə nā̀-yətən.ˈ dəlē mən yē bə tà va.ˈ tu hara꞊t xānī̀-va.ˈ ū az꞊ē pāšīngḕ žə vē rē čəm.ˈ
žənək čū t žūr-và.ˈ daykā wē pərsyār k̭ə̀r,ˈ ‘arē tu žə kī̀-va t-hēyˈ vē šavḕ!?ˈ na kàs gal ta haya.ˈ tu čāwā̀ šə wī čīyāyī hātī꞊ya xārē?ˈ tu čāwā̀ žə vā dārəstānā darbāz boy?’ˈ
žənkē gūtī, ‘kā dā bə-čīn꞊a žū̀r-va,ˈ az dē čīrokē bo hawà bēžəm žə sarī hatā bənī.ˈ hāl꞊ū masala avà꞊na.ˈ husā yā čḕ būyī.ˈ dē xəřakḕ bə hawa bēžəm.ˈ bas kā dā bə-čīn꞊a꞊t žor-và.ˈ
žənək čū t žū̀r-va.ˈ gal dayk bābē xo řīnīšt꞊a xārḕ.ˈ kər꞊a gərī̀ˈ gūt꞊ē, ‘hāl꞊ū masal-ēt mə avà꞊na.ˈ zaḷāmē mə az fə-řē kərəm꞊a mā̀ḷ.ˈ az bardā̀mˈ ū gūt꞊a mə̀n,ˈ “tu bə kēr mə nā̀-yī.”’ˈ
bābī got꞊ē, ‘yē hamā bā̀ž boy.ˈ gūtī ma žə mēža t-vīyā tu tgal wī̀ na-žīˈ čūnkū ma ṭ-zānī yē bo ta xərā̀b bū.’ˈ
daykḕ žī gūt꞊ē,ˈ ‘hamā řīn꞊a xārē daf màˈ am bə xo žī du bə-tənḕ꞊ynaˈ hamā t-gal mà bə-žīˈ tu hàr kəčā ma꞊y꞊o.ˈ ma nānak̭ xār dē pēk-và xoynˈ ma k̭aràk̭ xār žī dē k̭ar k̭ayn.’ˈ
bābē wē gūt꞊ē, ‘bas bēž꞊a mə tu čāwā̀ darbāz boy žə vē dārəstānē?ˈ hə̀nd꞊ā bə ṭərəs!ˈ bas bū mən tu vḕ bēža.’ˈ
žənkē nà-šīyā bēžt꞊ē, ‘p̂əḷəngak̭ī čāvařēyī mən bū,ˈ hatā az gahāndīm꞊a bar dargahī̀.ˈ ū pāsawānīyā mə ṱ-k̭ə̀r꞊ū harasīyā mə ṱ-k̭ərˈ hatā az žə vē dārəstānē xəřak̭ḕ darbās būym’ˈ čūkū dayk꞊ū bāvēt wē bāwar nà-ṱ-k̭ər.ˈ
lawmā gūt꞊ē, ‘zaḷāmak̭ī galakī dastpāqə̀žˈ yē amī̀nˈ ətgal mən hā̀t.ˈ ū řēkē hamīyē dā pāsawānīya mə t-k̭ə̀rˈ o harasīyā mə ṱ-k̭ə̀r꞊oˈ az pārā̀stəm žə hamī dəřəndāˈ ū bēyī kū āxāftənak̭ā kərḕt ān āxāftənak̭ā saqàt bēžīt꞊a mən,ˈ ān hawl datən dasdərēžīyē bə-katə̀n.’ˈ
kayfā dayk꞊o bāb꞊ā hāt.ˈ gūtī, ‘waḷāhī zaḷāmēt husā gala galak꞊ēt bā̀š꞊ən.’ˈ žənkē žī vīyā təštàk̭ē bə kanī bēžītən.ˈ gūt꞊ē, ‘řā̀st꞊a galak yē bā̀ž bo,ˈ bas čə gāvā davē xo và-t-k̭ərˈ dē bēžī av zaḷāma gūštē mərā̀r tə-xotən,ˈ ū mīyā꞊w k̭avlēt haywānēt mərī̀ t-xot-ən.ˈ həndī hənd bēhnak̭ā pī̀s əž davī ət-hāt.’ˈ
p̂əḷəngī əl pəž dārē gòh lē bo,ˈ ət qafaskḕ dā.ˈ p̂əḷəng gala gala galak ʿājə̀z bo.ˈ dəlē wī təžī̀ bərīn bo.ˈ p̂əḷəngī b-hēz kəra ġārē꞊wˈ nāv dārostānā dā xo barzà k̭ər.ˈ ū řavī̀ˈ ū mā t həzra wē āxāftnḕ dā.ˈ kā čāwā wē žənkē qanžīyā wī hūsa l bən p̂ēyā dā̀.ˈ ū gūt꞊ē bēhnakā galak ā pī̀s žə davī t-hātˈ dā bēžī ava yē k̭avlēt mərīyā̀ t-xotən!ˈ
žənək mā l-gal dayk꞊o bābēt xò.ˈ o řož bo řožē žīyānā wē āsāyītə̀r lē t-hāt.ˈ řòžak̭ē žə řožānˈ žənək čū dā ət nāv dārəstānē dā bū xo pəčəkē bə-gařyētə̀nˈ ū dā həndak̭ č̭īlkā žī kòm kətən.ˈ žənəkē wakī pārāstən xanjàrā bābē xo t-gal xo bər.ˈ ū čū t-nāv dārəstānḕ dā.ˈ
pəštī gařēyē ət-nāv dārəstānē dā bēhnàk̭ pē-va čū.ˈ dīt aw p̂əḷənga jārak̭ā dī̀ lē dīyār bo.ˈ əl pəšt řā-wastīyā gū̀t꞊ē,ˈ ‘arḕ žə ta!ˈ az bīrā tà꞊ma?’ˈ
žənək gala galak jā̀nˈ əl dor xo zəvəřīyā̀ˈ ū k̭əřnəžīnàk̭ k̭ər.ˈ gūt꞊ē, ‘arē mā dē čāwā tu žə bīrā mən ət-čī̀!ˈ ta qanjī̀yak̭a galak ā mazən yā lə mən k̭ərī.’ˈ
p̂əḷəngī gūt꞊ē, ‘p̂ā az dē dāxwāzīyak̭ā dī̀ žə ta k̭amˈ ət-vētə̀nˈ tu xanjarā xo b-īnī꞊ya darḕˈ ū tu l-nā̀f məlēt mə bə-day.’ˈ
žənkē gūt꞊ē, ‘az čə̀ jārā wa nā-k̭am.ˈ tu p̂əḷəngak̭ī galak yē bā̀š꞊īˈ ta qanjī̀yak̭ā l mə k̭ərīˈ as čə̀ jārā xanjarē nāf məlē ta nā-dam.’ˈ
p̂əḷəngī dədānēt xo qī̀ž k̭ərənˈ nāv čāvēt xo ṱḕk̭ bərən.ˈ gūt꞊ē, ‘agar tu xanjarē əl nāf məlē mə nà-dayˈ pəštřā̀st ba az dē ta pārča pārja k̭am!’ˈ
žənək majbū̀r būˈ əb hamī̀ hēzā xoˈ xanjarā xo řā-kēšā̀ˈ əž kāblānkī īnā̀ darēˈ ū əb hḕz əl nāv məlēt p̂əḷəngī dā.ˈ du sē dərbak̭ lē dā̀.ˈ
p̂əḷəngī əp wē xīnḕ vaˈ əl nāv dārəstānē dā kəra ġārḕ.ˈ ū bā̀z dā ət nāv dārā̀ dāˈ ū꞊d nāv dahlā̀ dāˈ ū꞊t nāv təřāšā dā xo barzà k̭ərava.ˈ žənək hāt-avàˈ mā t-xawāl꞊ēt həndē dā, ‘ka bočī̀ p̂əḷəngī dāxwāz žē k̭ərˈ xanjarē t nāv məlēt wī bə-datə̀n?’ˈ lē žənkē nà-ẓānī.ˈ
du sē haftīyak̭ pē-va čū̀n.ˈ žənək jārak̭ā dī čo t nāv dārəstānḕ dāˈ bo hamā̀n kārˈ k̭o bə-čītən dārā꞊ū čīlkā bīnītən ... bū sopḕˈ ū bo ... bo sopē harwasa bū kočkī̀.ˈ pəštī žənək čòyˈ dīsān-ava àw p̂əḷənga dīt-ava.ˈ
p̂əḷəng hāt꞊a handāv sar꞊ī̀.ˈ gūt꞊ē, ‘arē tù꞊yī dīsa?’ˈ gūt꞊ē, ‘balē a àz꞊əm.ˈ dīsān tù꞊yī?’ˈ gūt꞊ē, ‘à’ˈ gūt꞊ē, ‘har wako hatā nūka tùˈ yē pāsawānīyā mə̀ t-kay?’ˈ gūt꞊ē, ‘balē a baz vē jārē mə pərsyāràk ā žə ta hay.’ˈ gūt꞊ē, ‘karam k̭à!’ˈ
gūt꞊ē, ‘kā bas barē xo bə-d꞊a nāf məlēt mə̀n!ˈ mā bərīnàk̭ lē māyà?ˈ gūt꞊ē, ‘naxēr p̂əḷəngˈ čə bərīn lə ta nà-māyna.ˈ tu bə hamī̀-va yē čē boy.’ˈ p̂əḷəngī ləvērē gala galak k̭ər꞊a gərī̀ˈ gūt꞊ē, ‘tu būčī̀ t-k̭a꞊ya gərī?’ˈ žənkḕ gūt꞊ē, ‘tu būčī t-k̭a꞊ya gərī?’ˈ
gūt꞊ē, ‘balē baz bərīnàk̭ ā dəlē mən dā hēštāˈ sāx nà-boya.ˈ aw žī aw bərīna bū damē ta āxāftən gūtī꞊ya mə̀n.ˈ àz gīyānawar꞊əmˈ ū xārənā mən gū̀štē gīyānawarān꞊a.ˈ ū mā čə gunàhā mən꞊a agar bēhnak̭ā pīs əž davē mə t-hēt-ən!’ˈ
mən aw bāšīy yē hamī t-gal tà k̭ərən.ˈ ū ṱa āxāftənak̭ē dəlē mən gala gala šəkā̀nd.’ˈ p̂əḷəngī gūt꞊ē, ‘balē řā̀st꞊a t-bēžənˈ žē ət-čət nīšā šīnā xanjarā̀ˈ bas žē nāčətīn šīnā xabarā̀.’ˈ am gahəštīn꞊a dumāhī̀kā čīrokā xo.ˈ az hātm-ava čə̀ na-dā mən.ˈ



show raw texts