Khizava: Zanbilfirosh – The Basket Seller

nāvē mə̀nˈ ʾAhmad ʾAbūbakər Səlēmā̀n.ˈ az xalkē gundē Xīzavā̀꞊maˈ ʾašīr-ā Gulīā̀.ˈ ū az žə dāyək̭būyē ... həzār꞊ū nahsad꞊ū šēst꞊ū hàštē꞊maˈ ʾamā dərəstāhīyā mən dā tārīx꞊əm ... xàlaṱ꞊ən.ˈ šēst꞊ū dù꞊ma.ˈ

zanbīlfəròš ... ˈ du gořēt zanbīlfəroš yēṱ hayn əl davarā kurdā̀ dā,ˈ ēk lə Kurdəstānā Bākòr,ˈ ēk lə Kurdəstānā Bāšòr.ˈ yē Bākòr,ˈ yē lə Vārqīnē lə Qazā Səlīvā, lə vīlāyatā Dīyā̀rbakər.ˈ

ʾamā yē avē ... hač̭ko lə Kurdəstānā Bāšòrˈ ava ṱə-kat sar jàʿdā nāvbaynā Bātīfē ū Zāxo dā.ˈ əl sàr jaʿdē꞊yaˈ bə-řax gundē Sīrkotkīyḕ da.ˈ ṱaqrīban rošāvāyē ... nā̀hīyā Bātīfā p̂ēnj kīlomīṱrā.ˈ

àv zanbīlfəroša wak həkāyatā wī hātī gotənēˈ yēṱ xalk̭ē ma꞊ū bāv꞊ū bāp̂īrēt ma ēk̭ bo ēk̭ yē gòtī.ˈ lə sar vē kalhā šā̀bānīyē ṱ-īnən,ˈ av kalhā šābā̀nīyē.ˈ

ava yē k̭o lə daf ma nā̀vē wīˈ ... mīr Məhsən k̭uřē mīr Avdulazīzē mīrē Müsə̀l꞊a,ˈ yē vē kàlhā Müsəl.ˈ mīr ... Məhsən k̭uřē mīr Avdulazīzē mīrē Müsə̀l꞊a.ˈ tabʿan wak ava wak həkā̀yatā wī əṱ-bēžənˈ zanbīlfəroš k̭uřē mīrī̀ bī.ˈ

ʾənsānak̭ī lāwak̭ī jahēl yē barkatī̀ bī.ˈ gařhā nāv jahēlā dā꞊ū pāra lə bar dast꞊ī zàḥəf bīn꞊ū.ˈ əṱ-bēžən waxtak̭ī kasak̭ šə mālā mīrī mə̀r.ˈ

waxtē mərī tabʿan xalkē ... davarē lē kòm bīn꞊ūˈ bərənā꞊v zīyāratḕ꞊ūˈ aw goř k̭olā̀꞊ūˈ k̭ər ṱḕda꞊ūˈ va-šā̀rt꞊ū.ˈ awī žī got꞊ē, ‘mā dē ava hamā lə vḕdē bē!?ˈ got꞊ē, ‘ava dē lə vē bē hatā̀ qīyāmatē.’ˈ

‘qīyāmat k̭angī̀꞊ya?’, gotī꞊ū.ˈ ‘čo qīyāmatē-va řā čo šə hē dīyānatē nə̀-zāna,ˈ čo dīyānatā̀’.ˈ ṭərsḕ xwa lə dəlī dāˈ gotī, ‘ava dē ṱ-nāv vē ā̀xē řā-bət?’ˈ got꞊ē, ‘ʾàˈ bə šàvē꞊ū bə rožē go məstamər lə vē-dē bē ava xəlā̀s.’ˈ

řā-bī ... wak awādīak̭ē bə sàrī kat.ˈ malāyàk̭ hātˈ bo āxàft řožak̭ du sē č̭ār.ˈ har řo dā bēžē, ‘malē wara bo mə̀n bə-āxava.’ˈ hatā bahsē dīyā̀natē bo ī k̭ər.ˈ

‘dīyānat husā̀꞊na꞊ū.ˈ dīyānatā masīhī̀ yā hayˈ dīyānatā əslāmatī̀ yā hay.ˈ har dīyānatak̭ā ha-bə̀t’ ... tabʿan ʿərf꞊ū ʿādāt꞊ū ʾawādīyēṱ manhajē dīyānatē.ˈ aw lə sar əslāmatīyḕ bī.ˈ əslāmatī nīšā dā̀.ˈ

mā̀ˈ bə č̭and hayvak̭ā̀ mā.ˈ gotī, ‘p̂ā az k̭ò bə-k̭əm?ˈ az꞊ē žə vē ʾawādī̀ xalāsˈ žə wī qablī̀ˈ ṭang꞊ū ṱārīyā vī qablī xalā̀s b-əm.’ˈ

got꞊ē, ‘ṱəvēt ṱùˈ ēh ṱu nəvḕžēt xwa bə-k̭ē!ˈ ṱu taʿat꞊ū ʾəbādàtēt xwa bə-k̭ē!ˈ ṱu hārīkā̀r bē ləgal xalkak̭ē꞊ūˈ ṱu yē bə řàhm bē꞊ūˈ ṱu zulm o zordārī lə xalkak̭ē nà-k̭ē.ˈ hagàr ṱu zolmē bə-k̭ēˈ tāʿat꞊ū ʾībādatē ṱa qabül nā̀-bət.’ˈ

‘bāš꞊a p̂ānē bā̀vē mən꞊ē ṱə-kētˈ az꞊ē wē xwā̀rənē də-xom.’ˈ got꞊ē, ‘wəḷa ā bāvē ṱa zolmḕ bə-k̭ətˈ ... taʿat꞊ū ʾībādatē ṱa qabül nā̀-bət.’ˈ ‘p̂ā az kò bə-k̭əm az꞊ē žə vē zulm꞊ū zordārīyē bāvē xwa?’ˈ

həndī go bāvē xwà.ˈ bāvē wī řāzī nà-bī vī ṱəštī bə-hēlēt.ˈ got, ‘agar ṱu kadak̭ḕ bə dastē xwa bə-k̭ēˈ ū ṱu xwa xwadā̀n bə-k̭ē꞊ūˈ ʾayā̀rā xwa xwadān k̭ēˈ dē həngē taʿat꞊ū ʾībādatē ṱa qabǜl də-bəṱ.’ˈ

řā-bī dàr-kat,ˈ dar-kat žə mā̀l dar-kat.ˈ bə žə žənkàk̭ habī꞊ū du bəčēk.ˈ got žənkā xwà,ˈ ‘az꞊ē čəm bo mà šūl k̭əm.’ˈ

řā-bī hā̀t,ˈ dasṱ əp̂ zanbīlāw č̭ēk̭ərənḕ k̭ər.ˈ zanbīlēt kurdawārīyē bo fēqī̀ bə k̭ār ṱ-īna xalkē ma.ˈ əš šəfk̭ā̀t hāt č̭ēk̭ərənē.ˈ lə hāt ba řübārā̀꞊ū zanbī̀l čē k̭ərən.ˈ ma gòtˈ wī sardamī̀ žīyān əṱ kalhā dā bī.ˈ ū hāt꞊ū hāt꞊ū mantaqa hatā hātī kalhā šā̀bānīyē.ˈ

hā̀t.ˈ waxtē lə darok̭ē dargahā hawā̀ katī꞊ūˈ zēřavānā go, ‘ṱē k̭ò čē?’ˈ got꞊ē tabʿan zanbīlkē məl꞊ī-và bīˈ go, ‘az꞊ē čəm zanbīlā̀ fərošəm.’ˈ əl k̭olā̀nēt bāžērē hāt꞊o čo.ˈ

əṱ-bēžən awādī ... hačko k̭əčā mīrī̀ˈ əṱ qasrē əṱ panjarē dā aw k̭uřà lāwē barkatī dī꞊ū zanbīlā fər[ošət].ˈ k̭uřē mīrī꞊a꞊w lāwak̭ī barkatī̀꞊ya.ˈ

jəhē dā vīyānā k̭uřkī kat dəlē k̭əčkḕ.ˈ got jārī̀yā xwa,ˈ ‘hařa bēža wī zanbīlfərošī̀ˈ bəlā bət vēdḕ.’ˈ čū got꞊ē, ‘wara àm꞊ē zanbīlā žə ṱa kəřīn.’ˈ

hāt žor-và.ˈ tabʿan ... avādī mānē yā pē hātī gotənḕ꞊ū,ˈ vīyā maʿrū̀f꞊aˈ kā čāwā ləgal ēk̭ āhaftə̀n꞊ūˈ hozānvānā yā k̭ərī hozā̀n꞊ū:ˈ

zanbīlfəroš mīrkē řawāˈ ... zanbīlfəroš lāwk̭ē darwēšà꞊wˈ karam ka ṱu wara pēšà꞊w,ˈ qīmatē salk̭ā ṱu bēžà꞊wˈ yā bəčī̀k̭ lə bar zēřā bə-kēša꞊wˈ yā mà[zən buhā bəbēža].ˈ

muhəm ava awādī̀꞊ya!ˈ balē həndī̀ hāt zanbīlfərošī k̭o qānaʿ bə-k̭àtˈ ū b-ḕtˈ ū vīyānā xwa bò꞊y dīyār kət.ˈ zanbīlfəròšˈ yē šə ṱərsē xodē taʿālā na-hā̀tī.ˈ

zanbīlfəroš barē xwa dā rax saratḕ꞊ū ‘xalatən.’ˈ zanbīlfəroš žī lə darajātā čū-va xwārḕ.ˈ gāzī ... k̭əčkē gāzī ... zēřavānā̀ k̭ər.ˈ got꞊ē, ‘zēřavā̀n!’ˈ go, ‘hā̀’ˈ got꞊ē, ‘wī zanbī̀lfərošī bə-gərən.’ˈ

awān žī řahlà dāˈ àw řavī.ˈ čūn məlē dargahḕ lē gərṱ,ˈ go, ‘məlī kī-và čət?’ˈ aw bə xwa kalhā šabānī ʾāsī̀ büya.ˈ məlē dargahē lē gə̀rtˈ ū lə dīv čū̀n lə dīv čūnˈ hatā čū sar gəvān dā k̭avrī̀.ˈ

hàr got꞊ē, ‘na꞊ū [mə] xodē dē xwa ṱē da āvēžəm.’ˈ aw žī har čūn bānḕ [......]ˈ muhəm xwa ṱē da āvḕt.ˈ xwa ṱē da āvēt əṱ bənī̀ kat.ˈ də vḕ awādīyē dāˈ ... də vē ārīšē dā waxtē av řüdāna paydā̀ bī,ˈ bā̀bē k̭əčkē hāt.ˈ

‘ava čī̀꞊ya?ˈ čūčə̀kˈ šə ṭərsēt xwa da barovāžī bo ... mīrī̀ got.ˈ got꞊ē, ‘awī̀ daʿawā mə k̭ər.’ˈ got sarokē zēřavā̀n,ˈ ‘hařən b-īnə̀n.’ˈ hāt darok̭ē da hatā čo xwārḕ꞊ūˈ barē xwa ṱə-nālānī̀t꞊ū bərīndār [īnā təna] bar sīngē.ˈ

awādī mī̀rē kalhā šabānīˈ barē xwa dā̀꞊yēˈ lāwak̭ barkatī̀꞊yaˈ dəlē wī na-d-čū wī bə-k̭ožə̀t.ˈ go, ‘hàřən bə-bən bənē kalhḕ bə-k̭ožən.’ˈ sarokē zēřavānā zānī bēbaxtī̀ lə vī awādī hāt k̭ərənē.ˈ

waxtē īnāy xwārḕ, go, ‘az꞊ē ṱa bə-vəm dav hakīmakīˈ balkī az ṱa ʿīlā̀j bə-k̭əm.’ˈ qadarakī īnā xwārḕ šə kalhē,ˈ got꞊ē, ‘mə daynə̀n,ˈ az꞊ē mərə̀m azˈ tu mən xəlās nā̀-k̭ē.’ˈ

‘bàsˈ az꞊ī hursīyatak̭ḕ lə ṱa k̭əm:ˈ haka ṱu bə-šḕˈ mə bə sar řēkak̭ā ʿā̀m va-šēra,ˈ waxtē xalkak̭ b-ət dā bo mə̀n dəʿā bə-k̭ət꞊ū.ˈ ū az mətʿàj žē b-əm.’ˈ got꞊ē, ‘bəlā̀!’ˈ

vējā hāt həngē aw řēk řēkak̭ā ʿā̀m bīˈ žə vḕ mantaqē hatā Āmēdī̀꞊ū hatā Bārzā̀n꞊ū [....],ˈ ū žə vī gundī žī čo bo jəzīrā Boṱā̀ husā,ˈ řēkak̭ā ʿā̀m bī.ˈ sar wḕ řēkē va-šārt.ˈ

ava ṱə-bēžən həkāyatā zanbīlfərošī yā lə Bāšor ā bə vī řangī̀꞊ya.ˈ ū həndak xalk̭ē ma žī təbēžən nāvē wī Məhamad ʾAmī̀n bī.ˈ ʾamā̀ˈ ʾamā pətər ṱə-bēžən nāvē wī mīr Məhsən kuřē mīr Avdulazīzē mīrē Müsə̀l bī.ˈ

ʾamā yā ... yā̀ Bākor,ˈ àw ṱ-bēžən nāvē wīˈ mīr Saʿīd k̭uřē mīr Hasan, pāšāyē Dīyārbakə̀r bī.ˈ nafsē vī čīrokā mə bo wà gotīˈ nafsē wī̀ čīrokē lə sar ət-hēt gotənē.ˈ ʾayn lə sar wī ... yē Bākor avē Vārqīnḕˈ bə vē čīrokē nafsḕ.ˈ

bas aw tabʿan kalhā Vārqīnē kalhakā dasčēkàr꞊aˈ tāvəko dasčēkàr꞊a.ˈ ṱu hazīrēt xwa bə-k̭ḕˈ masan kā bēžē àv꞊a ān na awà꞊a.ˈ ava masla ṱu guhē xwa bə-dē hozānḕ.ˈ dē k̭o bēžət, ṱə-bēžə̀tˈ

kalhā mīrē řawā̀l꞊a꞊wˈ bələndāhīyē haf řəmh həzā̀r꞊a꞊wˈ bənē wē qoč ū həsā̀r꞊a꞊wˈ xwa ṱə kalhē dā b-āvēm xwārà꞊wˈ ū go, bəlā šə xodē ... na-bəm šarmazāràˈ bəlā šə xātīnē bə-bəm xusārà.ˈ

yaʿnī hafřəm həzā̀r꞊aˈ yaʿnī həzār꞊ū haf řəmhā bələndāhī̀꞊ya,ˈ hasab ... žē darā mà dīyār k̭ərīˈ bənē wē qoč꞊ū həsā̀r꞊a,ˈ k̭avr꞊ū fəlā̀n꞊a.ˈ aw hamā awādī bī qàsr bīˈ xwa də panjərayḕ da āvēt.ˈ

àw ṱə-bēžən xwa də panjərēyē da āvēt.ˈ àw lə wē rē žī ṱ-bēžən žənkā̀ mīrī꞊ya.ˈ hako ṱu wē partūkēt wān bə-xwīnə̀tˈ ṱ-bēžən žənkā̀ mīrī lē āšəq bī.ˈ ʾamā yē ma ṱ-bēžīn k̭ə̀čā mīrī.ˈ

basˈ wak dalīl k̭əčā mīrī̀꞊ya.ˈ čok̭ū ēk̭amī̀n kas,ˈ avā hàˈ nahṣad꞊ū nūt꞊ū č̭ārē zāyīnī av řīdāna paydā̀ bə-bī.ˈ ū šə wī sardamī hatā wē sardamē Faqīyē ṭàyrāˈ Faqīyē ṭayrā həzār꞊ū p̂ēnṣad꞊ū ū čəl꞊ū nahē yā hātī dənyā̀yē.ˈ həzār꞊ū šašṣad꞊ū sēh꞊ū ēkē čū bar dəlovānīyā xodḕ.ˈ də vī māwī žīyē xwa dāya nəvīsī̀.ˈ

ṱaqrīban māway p̂ēnṣad sāḷā̀ˈ ava yā māyī bə dastē čīrokbḕž꞊ū baytbḕž꞊ū ū hunarmandā̀va.ˈ šə nūkā Faqīyē ṭayrā yā nəvīsī̀꞊ūˈ yē bī aršī̀v꞊ū.ˈ hatā nūkàˈ šēst ū ṱəštàk̭ mərovā av baytā hā yā nəvīsīn.ˈ

balḕ mīro awādī bə xwa k̭o ṱ-bēžəm.ˈ masalan vē gāvē ... Faqīyē ṭayrā̀.ˈ ṱ-bēžət: ‘muhabtḕ k̭əč mubtalā k̭ər.ˈ səř lə jārīyē āškərā̀ k̭ər,ˈ “lāwak̭ḕ qalb꞊əm jədā k̭ər.ˈ mən žə ʿašqā̀n xaw na-tē”’ˈ

hako ṱu masalan guhē xwa bə-dī̀ˈ aw bə xwa ṱə-bēžət k̭ə̀čā mīrī lē āšəq bī.ˈ muhəm bas àw lə wē rē wa ṱ-bēžən.ˈ ava wak nā-bēžən wak kurṱīyàk̭ lə sar ... žīyānā yā zanbīlfərošī꞊ū sar gořē wī.ˈ ū av har du gořḕ yēṱ hayn lə Kurdəstānē.ˈ